Μαρμαρόκολλες είναι τα χρωματιστά χαρτιά με σχέδια που θυμίζουν τα "νερά" στην επιφάνεια των μαρμάρων. Τοποθετούνται ως εσώφυλλο ή υλικό επένδυσης των εξωφύλλων. Τον 17ο αι. αυτή η τεχνική εισήχθηκε στην Ευρώπη από την Ανατολή (πιθανόν την Περσία), χωρίς να μπορεί να προσδιοριστεί η ακριβής ημερομηνία (Cloonan, 1991: 68). Ο όρος "marbled paper" πρωτο-χρησιμοποιήθηκε στο Stationer's handbook, το 1859. Σήμερα, οι παλιότερες μαρμαρόκολλες που σώζονται είναι Τούρκικης προέλευσης.
Η μαρμαρόκολλα μπορεί να δημιουργηθεί απλούστατα, εφόσον διαθέτουμε: ένα ταψί λίγο βαθύ, χρώματα λαδιού, χαρτιά στις διαστάσεις του ταψιού (καλής ποιότητας), 1 φακελάκι κόλλα ταπετσαρίας, νερό, White Spirit και προαιρετικά Aluminum sulphate. Βοηθητικά εργαλεία για την δημιουργία σχεδίων είναι: μία χτένα με αραιά δόντια, ξύλινα καλαμάκια και ένα χοντρό πινέλο με μαλακή τρίχα.
Τρόπος κατασκευής:
- Έχω προετοιμάσει το μείγμα της κόλλας με το νερό και το τοποθετώ στο ταψί.
- Τα χρώματα λαδιού τα αραιώνω με τον νέφτι/White spirit.
- Κατά προτίμηση, ρίχνω τα χρώματα επάνω στο μείγμα, στάζοντας ή ραντίζοντας με το πινέλο. Καθώς τα χρώματα επιπλέουν, με τα εργαλεία κάνω διάφορα σχέδια με ελαφρές κινήσεις.
- Παίρνω το χαρτί διπλωμένο στη μέση (δημιουργείται ένα U στο κέντρο του και αυτό έρχεται πρώτο σε επαφή με το μείγμα) το αφήνω προσεκτικά στην επιφάνεια. -Κάποιοι, για να γίνει πιο ανθεκτική η αποτύπωση των χρωμάτων στο χαρτί έχουν διαποτίσει με ένα σπόγγο την επιφάνεια των χαρτιών με ένα διάλυμα Alum/νερό (1 κ.γλ. σε 1 κούπα ζεστού νερού). Αυτή διαδικασία μπορεί να γίνει έως και δύο μέρες πριν την χρήση τους, αλλά όχι παραπάνω.-
- Στη συνέχεια, όταν αποσύρω το χαρτί, το ξεπλένω με νερό και το αφήνω να στεγνώσει -κατά προτίμηση σε μία απλώστρα-.
- Περνάω μία λευκή σελίδα από την επιφάνεια του μίγματος για να καθαρίσω τα υπολείμματα χρωμάτων και συνεχίζω με την ίδια διαδικασία την δημιουργία άλλου σχεδίου.
 |
| Notebook, covered with handmade marbled paper |
 |
| Hand-marbled paper cover |
Paper marbling,
via: <http://www.youtube.com/watch?v=vk-Ta7ichz4>
via: <http://www.youtube.com/watch?v=vk-Ta7ichz4>
Οι μαρμαρόκολλες κατηγοριοποιούνται σε πολλά διαφορετικά στυλ, το καθένα με δική του ονομασία (π.χ. chevron, nonpareil, Turkish, Dutch κ.α.).
Προτεινόμενες πηγές:
Κωνσταντίνου, Ι. (1988). Το χειρόγραφο, το βιβλίο, τα ιστορικά αρχεία. Αθήνα: ΜΙΕΤ
Λέγγας, Μ. (1999). Οθωμανικές μαρμαρόκολλες σε εσώφυλλα καραμανλίδικωνκαι ελληνικών βιβλίων. Βιβλιοαμφιάστης Ι. Αθήνα: Εργαστήριο Βιβλιοδεσιών Μπάμπη Λέγγα, 143-150.
Berry, G. (n.d.). Alum. The ancient art of paper and fabric marbling. [on line] Διαθέσιμο από: <http://marbleart.us/AlumInfo.htm> [Ημερομηνία πρόσβασης: 26-01-2014]
Cloonan,
M. L. (1991). Early binding in paper: a
brief history of European hand-made
covered books with a multilingual glossary. Boston, MA: G. K. Hall.
Cowie, G. (1852) Bookbinder's manual. [e-book] London: W. Strange. Διαθέσιμο από: <https://archive.org/details/cowiesbookbinder00cowi> [Ημερομηνία πρόσβασης: 29-01-2014]
Cowie, G. (1852) Bookbinder's manual. [e-book] London: W. Strange. Διαθέσιμο από: <https://archive.org/details/cowiesbookbinder00cowi> [Ημερομηνία πρόσβασης: 29-01-2014]
Ebrusanati (2007). Art of ebru. [on line] Διαθέσιμο από: <http://www.ebrusanati.com/ebrumasters.htm> [Ημερομηνία πρόσβασης: 26-01-2014]
Nevins, I. (n.d.). Directions for watercolor and acrylic marbling. Iris Nevins hand marbled paper. [on line]
Διαθέσιμο από: <http://www.marblingpaper.com/Marbling%20Instructions.html> [Ημερομηνία πρόσβασης: 26-01-2014]
Stationer (1881). The Stationers' hand-book, and guide to the paper. [e-book] London: W. Kent. Διαθέσιμο από: <https://archive.org/details/stationershandb00statgoog> [Ημερομηνία πρόσβασης: 29-01-2014]
